Bugünkü yazımızda sizlere İtalyan mutfağında çok köklü bir yeri olan uğruna şiirler yazılan ekmek salatası olarakta bilinen Panzanelleyı anlatacağız. Hikayesi çok eski zamanlardan gelsede bu salata çok uzun süre önce güzelliği keşfedilmiş olan salatalardan…
Başlangıçta Panzanella, 20. yüzyıla kadar domatese değil soğana dayanıyordu. Genellikle suya batırılmış ve kuru sıkılmış bayat ekmekle yapılırdı. Panzanella muhtemelen 16. yüzyılda ilk kez, Agnolo di Cosimo adında bir İtalyan ressamın – genellikle Bronzino olarak bilinir – yağ ve sirke ile -tostla servis edilen soğanı çok sevmesiyle ortaya çıktı. 1500’lü yıllarda sanatçı ve şair Bronzino Floransa’da yazdığı bir şiirinde tostla birlikte sunulan soğan ve sirke karışımıyla oluşturulan salatadan bahseder. Bir sayfa sonrasında soğan ve salatalıkla hazırlanan bir salatayı anlatmaya devam eder. Bu anlatım genellikle panzanella salatasının temeli olduğu biçiminde yorumlanır. Daha sonra, semizotu (Avrupa’da çok yenen hafif ekşi ve tuzlu yapraklı sebze) ve salatalık ekleyerek bu daha çok salataya dönüşmüştür.
Bu salata İtalya tarihinde bir ilke imza atarak tüm sosyal sınıflar tarafından benimsenerek Toscana kırsalından çıkıp tüm ülkeye yayılmıştır. İsmiyle ilgili çeşitli söylentiler var; kimileri panzanella kelimesinin çorba kasesi ve ekmek kelimelerinden birleştiğini ileri sürerken, kimileri “yiyecek” anlamına gelen “papa”dan türediğini iddia ediyor.
O dönemlerde Italya da halk çok fakir ve kendi ekmeğini kendisi yaparmış .Ekmek bayatlasa da her zaman kıymetliymiş çünkü halkın yiyecek anlamında başka bir altenatifi yokmuş. Bundan dolayı İtalyan mutfağında panzanella gibi geleneksel yemeklerde bayat ekmeğin önemli bir yeri var.
Özellik Floransa tariflerinin çoğu ünlü Toscana tuzsuz ekmeğiyle yapılıyor. Bunun sebebi için; Floransa ve Pisa arasındaki Ortaçağ dönemindeki rekabete dayandığını, Pisa, Floransa’ya tuz ticaretini engelledikten sonra Floransalı fırıncılar bütün ürünlerinden tuzu çıkarıp üretimlerine bu şekilde devam ettikleri rivayet ediliyor . Günümüzde tuza erişim problemi kalmadığı halde Toscana’da ekmekler hala tuzsuz olarak üretiliyor.
Bayat ekmeğin ıslatılarak bahçe sebzeleriyle karıştırılmasıyla elde edilen bu salatanın tarifi yıllar içerisinde bölgeden bölgeye değişiklik göstermektedir.
Yaz aylarının vazgeçilmezi Panzanella Salatası’nın Floransa kırsallarından gelen orijinal tarifini sizler için derledik ;
Gerekli Malzemeler:
- 250 gram Toscana ekmeği
- 2 domates
- 1 kırmızı soğan
- 1 salatalık
- Fesleğen
- Sızma zeytinyağı
- Tuz
Yapılışı:
- Toscana ekmeği yerine bir somun bayat ekmek kullanabilirsiniz ama orijinaline yakın olmasını istiyorsanız tuzsuz ekmek tercih etmeniz daha iyi olacaktır.
- Ekmeği bir kase soğuk suya batırıp suyu emene kadar bekletin. Sonra sıkıp bir kasenin içerisine parçalayın. Domatesleri, kırmızı soğanı ve salatalığı doğrayıp ayrı bir kaseye koyun. Daha sonra ekmekle sebzeleri aynı kasede buluşturup harmanlayın. Tuz ve zeytinyağı ile tatlandırın. Damak zevkinize göre taze çekilmiş karabiber ve sirke de koyabilirsiniz.
Afiyet olsun efendim 😊